Het Lisdoddelint
De veelzijdigheid van de natuur
De natuur doet ons iedere dag opnieuw verwonderen en is onwijs veelzijdig. Dat laat de lisdodde maar al te duidelijk zien. Wist je dat je lisdodden onder andere kunt gebruiken voor bouwmaterialen én textiel? En wist je dat je zelfs delen ervan kunt eten? Wat je er allemaal nog meer mee kan, laten we iedereen in Utrecht deze zomer ontdekken met het kunstproject Lisdoddelint van Go APE.
Het Lisdoddelint
Vanaf april 2022 zijn er maar liefst 900 lisdodden opgekweekt in de vijver van Stadsboerderij Koppelsteede. De lisdodden hebben in het water rustig de tijd gekregen om te groeien, om vervolgens verspreid te worden door heel Utrecht! Vanaf juli zijn de lisdodden te vinden op Eilandsteede, Griftsteede, Steede Hoge Woerd, Koppelsteede en Stadstuin Zuilen. Doe deze zomer mee met verschillende lisdodde-activiteiten waarbij je meer leert over de veelzijdigheid van deze bijzondere plant en neem na afloop een eigen lisdoddestekkie mee naar huis in een speciale drager. Dit om haar vervolgens op te eten of zelf te onderhouden en gebruiken in je tuin, vijver of op je balkon. Kijk op de activiteitenpagina voor alle activiteiten, waaronder de lisdodde-activiteiten.
Wat is een lisdodde?
De lisdodde is een plant uit de lisdoddefamilie en wordt tot ruim 2 meter hoog met lange bladeren en een bruine sigaar aan het einde van de stengels. Ze bloeit in juni en juli met de mannelijke aar, vaak direct boven de lichtbruine vrouwelijke aar waaraan de bloemen zitten. Bij rijpheid zijn de vrouwelijke aren zwartachtig bruin; de sigaren. De lisdodde kan je ook in Utrecht tegenkomen. Ze groeit op voedselrijke oevers van stilstaand of langzaam stromend water, maar ook in bakken op je balkon of in je tuin. Bekijk ook de informatieposter over de lisdodde.
Wat kun je met een lisdodde?
Veel! Zo kun je veel van de lisdodde eten. Maak bijvoorbeeld een heerlijke rauwe lisdoddesoep. Je kunt verschillende delen ook gebruiken als basismateriaal om plaat- of isolatiemateriaal mee te maken. Je kunt uit de vezel van het blad of de stengel garen maken, of met de bladeren weven. Met de sigaar kun je gemakkelijk een vuurtje maken. De plant is ook nog eens goed voor je gezondheid. Bovendien zorgt de plant voor een betere waterkwaliteit.
Terugblik
Na goedkeuring van de beoordelingscommissie van Utrecht 900 in november 2021 kon het plannen, schetsen en bouwen van de Stekkies, de Verspreidingsmachien beginnen. De lisdodden werden besteld, de dragers voor de planten ontworpen en informatieposters gemaakt. Klaar voor de eerste rit begin juni! Een bonte optocht, die na drie toespraken van de eerste fietsers op de Verspreidingsmachien, op weg ging naar Eilandsteede. Onderwijl de logo’s op het fietspad spuitend met krijtverf (biologisch afbreekbaar). Daarna is er naar iedere stadsboerderij een fietstocht geweest. Bekijk hier de video. Na de zomer heeft de Verspreidingsmachien op iedere stadsboerderij een week gestaan als publiekstrekker om de lisdodden verder onder de aandacht te brengen. Op zondag 16 oktober 2022 is er een rondrit geweest langs alle stadsboerderijen met als tussenstop de Neude. Tijdens deze rit zijn er 900 lisdoddestuifmeelkoekjes, gemaakt door de horecamedewerkers van Utrecht Natuurlijk, uitgedeeld aan het publiek.
Leuk om nog te melden dat de Stekkiesbakken worden hergebruikt voor verschillende doelen bij de stadsboerderijen en dat de Verspreidingsmachien omgebouwd is tot fietskruiwagen voor Stadstuin Zuilen. De recyclinggedachte ten top.
Wereldvoedseldag
Zondag 16 oktober 2022 was het Wereldvoedseldag. In het kader daarvan hebben we een rondrit gemaakt langs vier locaties van Utrecht Natuurlijk met de Verspreidingsmachien van het Lisdoddelint. Tijdens de rondrit zijn er maar liefst 900 lisdoddestuifmeelkoekjes uitgedeeld! We maakten een extra stop bij de Neude, waar de manifestatie plaatsvond van de Wereldvoedseldag. Ook daar kreeg iedereen een lisdoddestuifmeelkoekje.
Aan de koekjes voegden we een kaartje toe waarop we aandacht vragen voor de wereldwijde honger en voedselonzekerheid. Door gebruik te maken van minder bekende voedselgewassen zoals lisdodden kan de voedselzekerheid en betaalbaarheid verbeterd worden.
Hoe maak ik de hanger om mijn lisdodden veilig thuis te krijgen?
In het papieren zakje zitten alle benodigdheden om een hanger te maken. Hoe zet je deze in elkaar? Heel eenvoudig! En je hebt geen gereedschap of iets anders nodig. Alleen je hoofd en handen!
Totstandkoming van het project
Het Lisdoddelint is een kunstproject van Go APE! – ArtPark of Energy (stichting Kunstzinnig Energiepark) in samenwerking met Utrecht Natuurlijk en wordt uitgerold rondom Utrecht 900 jaar. Utrecht Natuurlijk treedt op als gastheer van het project. In het project staan verbinding en duurzaamheid centraal. Een groene, duurzame stad zonder muren is een gezonde stad. Het versterken van de natuur in de stad, tussen mens en natuur en tussen mensen onderling is van grote waarde. De verwondering over de lisdodde in al haar mogelijkheden is de basis van waaruit dit project is ontstaan.