Toevallig Groen
Zaailingen van de Stad
Stedelijk groen bestaat vooral uit aangelegde tuinen, parken, bomen en plantsoenen. Maar de natuur kiest zelf ook plekken uit in de stad waar ze haar eigen oerkracht laat zien. Op de meest onverwachte plekken duiken struiken of bomen op die spontaan zijn ontkiemd: zaailingen.
Meestal tref je ze aan in luwteplekken of verlaten stukjes grond waar geen of nauwelijks onderhoud plaatsvindt. Op deze plekken, waar er minder menselijke regie is, voel je het spanningsveld tussen de functionele ruimte en de natuur die haar probeert te heroveren.
Haal een zaailing uit de anonimiteit
Toevallig Groen, Zaailingen van de Stad laat je de kracht van de natuur in de gebouwde omgeving ervaren. In de bijbehorende videoreeks en artikelenserie komen bewoners aan het woord die een bijzondere band hebben met zo’n spontaan opgekomen boom en daarmee de waarde laten zien. Met de STATUSLABEL: Zaailing Gewenst en de ZaailingenKaart kan iedereen een zaailing uit de anonimiteit halen en ervoor zorgen dat deze een bijdrage kan leveren aan het vergroenen van de stad.
Zaailing van de maand
Eens per maand neemt Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte, ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan.
Lees hier over de zaailingen van de vorige maanden:
De eerste serie artikelen nu gebundeld!
Het boekje ‘Toevallig Groen, Zaailingen van de Stad’ is in een kleine oplage verschenen. Het boekje is een bundeling van twaalf verhalen over markante zaailingen en de band van Utrechters met zo’n boom, die eerder in de stadskrant DUIC zijn gepubliceerd.
Te koop
Het boekje kost € 7,50 en is te koop op Koppelsteede, Griftsteede, Eilandsteede en Stadstuin Zuilen.
Het boekje is ook online te bestellen bij Jessica van Essen via post@jessicavanessen.nl
Reizende tentoonstelling en lezingen
Het project Toevallig Groen, Zaailingen van de Stad laat je de kracht van de natuur in de gebouwde omgeving ervaren. Na een succesvolle eerste fase van het project die op 1 mei 2022 werd afgerond, gaat de vervolgfase op vrijdag 2 september 2022 van start. De reizende tentoonstelling was een maand lang te zien, als onderdeel van de tentoonstelling Kunst op Volle Grond, in het tuincentrum STECK in Utrecht.
De tentoonstelling reist in 2023 verder door Utrecht
- 1 april t/m 28 april in het Stadskantoor
In de wachtruimte op de eerste etage, op de 6e en op de 9e etage (alleen toegankelijk ambtenaren) - 21 mei t/m 29 juni op Eilandsteede
- 1 augustus t/m 1 oktober in de hal van Griftsteede
- 6 november t/m 1 december Bibliotheek Neude
Lezingen
Op donderdag 20 april was er een speciale lezing voor ambtenaren van de gemeente Utrecht. Op vrijdag vrijdag 2 juni konden bezoekers en geïnteresseerden aansluiten bij het natuurcollege Toevallig Groen op Eilandsteede, en op dinsdag 12 september op Griftsteede. Op dinsdag 21 november was er een lezing in Bibliotheek Neude in het kader van het Wilde Stadscafé over de zaailingen van de stad.
Videoreeks en artikelenserie
Bekijk verderop op deze pagina ook eens de videoreeks en artikelenserie die eerder in 2021 is gemaakt. Daarin komen bewoners aan het woord die een bijzondere band hebben met een spontaan gegroeide boom voor hun deur of in hun straat.
Wat is een zaailing?
Een zaailing is alles wat uit zaad aan vegetatie opkomt. Dat kunnen plantjes zijn maar ook bomen en heesters. Met het project Toevallig Groen, Zaailingen van de Stad, richten wij ons vooral op de spontaan opgekomen bomen en heesters.
Hoe kan je een zaailing herkennen?
Als een boom of heester niet geplant is, is het in principe een zaailing. Meestal groeien ze op plekken waar geen of nauwelijks onderhoud wordt verricht. Luwteplekken tegen een (particuliere) muur of hek, restplekjes of braakliggende stukken grond. De meeste voorkomende soorten zijn es, esdoorn, berk of iep maar ook kom je minder bekende soorten tegen zoals amberboom, goudenregen, walnoot, hemelboom en zelfs ook de vijg.
Statuslabel 'Zaaling gewenst'
Wil je dat jouw gevonden zaailing blijft? Hang er dan een label aan. Met het aanbrengen van het statuslabel Zaailing Gewenst, geef je aan dat je de spontaan opgekomen boom of heester waardeert en dat je graag wil dat deze kan uitgroeien en zo lang mogelijk, zonder gevaar voor zijn omgeving, een bijdrage kan gaan vormen aan de vergroening van de stad. De statuslabels zijn te verkrijgen op de stadsboerderijen van Utrecht Natuurlijk. Download de flyer over het statuslabel.
Zaailingen van de stad
De gemelde zaailingen herken je aan de groene blaadjes op de kaart. De groene camera’s zijn de zaailingen die terug te zien zijn in de seriereeks. Klik op een icoon voor meer informatie over de gevonden zaailing.
De start van Zaailingen van de Stad
Op 9 september 2021 startte het project met de uitreiking van het eerste statuslabel aan wethouder Lot van Hooijdonk. Diezelfde week verscheen het eerste bewonersverhaal bij RTV Utrecht en in de DUIC. Van 9 september 2021 tot 1 mei 2022 was de expositie Zaailingen van de Stad een onderdeel van de tentoonstelling De Botanische Revolutie in het Centraal Museum. Op drie dagen in september en oktober konden bewoners deelnemen aan de wandeling Zaailingen, Zocher en de zachte Stad. Lees hier het verslag van de wandeling.
De pers over Zaailingen van de Stad
In 2022 verscheen er een mooie recensie van Kunstloc Brabant over de meditatieve wandeling langs Toevallig Groen. Ook in 2021 besteedde de pers mooie aandacht aan het project Toevallig Groen, Zaailingen van de Stad. Zo schreef DUIC een artikel op 6 september en 9 september, komt het aan bod in de papieren DUIC van 10 september en schoven we aan bij het radioprogramma Aan Tafel! op donderdag 9 september.
Ontvang nieuws over Toevallig Groen
Nieuwsbriefarchief Toevallig Groen
Dit project is een samenwerking tussen Hans van Lunteren
(beeldend kunstenaar), Jessica van Essen (bioloog), Hans van Dijk (journalist), Utrecht Natuurlijk, Centraal Museum, RTV Utrecht en DUIC.
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door de financiering van de gemeente Utrecht, Carel Nengerman Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Fonds NME en Fentener van Vlissingen fonds. En eerdere bijdragen van Stichting Stokroos, K.F. Hein Fonds, en het Mondriaan Fonds.
