De egel

De egel. Er is een grote kans dat je dit stekelige dier weleens ziet als je in de schemering naar huis fietst, de hond uitlaat of gewoon bij je in de tuin. De egel is een beschermde soort in Nederland. Utrecht Natuurlijk monitort met behulp van enthousiaste vrijwilligers en Utrechters de egelpopulatie in Utrecht. Het is belangrijk om te weten waar de egels precies zitten en hoeveel het er zijn, zodat de juiste maatregelen genomen kunnen worden om de egels in Utrecht te beschermen. Wil je hier aan meehelpen? Geef aan ons door waar en wanneer je een egel hebt gezien via de egel-hotline!

Egel-hotline

De Utrechtse egel-hotline

Heb je een egel gezien in Utrecht? Geef het door aan de egel-hotline! Via dit nummer houden wij bij waar en wanneer egels gezien zijn, zodat de gemeente de stad egelvriendelijker in kan richten. Het is heel simpel:

1. Voeg het nummer van de egel-hotline toe aan je contacten: 06 33 00 34 35.
2. Heb je een egel gezien, geef dat dan direct door aan de egel-hotline via WhatsApp, Signal, Telegram of SMS.
3. Stuur hierbij de locatie, datum en tijdstip van de waarneming. Heb je er een foto van, stuur deze er dan vooral ook bij.
4. Zie je een overleden egel? Geef dit dan ook door. Deze waarnemingen vertellen ons welke punten in Utrecht gevaarlijk zijn voor egels. De stadsecologen kijken dan in overleg met de medewerkers van de groendienst en verkeersdienst hoe de weg-situatie wat vriendelijker voor egels ingericht kan worden.
5. Wij zorgen ervoor dat jouw waarnemingen vastgelegd worden in waarneming.nl. Zo simpel is het! Wij zijn super blij met jouw waarneming, en de egels ook.

Bekijk de waarnemingen van augustus 2023 t/m augustus 2024.

Bedreiging

De laatste jaren komen egels vaker voor in steden. Dat is enerzijds voordelig omdat ze niet zo snel door een das of vos (hun natuurlijke vijand) gepakt zullen worden. Anderzijds brengt dit andere gevaren met zich mee, zoals het verkeer. Naar schatting is het aantal egels de afgelopen 10 jaar met 50% afgenomen. Dat heeft een paar oorzaken. Allereerst wordt er steeds meer gebouwd waardoor de egels minder leefruimte hebben, minder voedsel kunnen vinden en hun leefgebieden steeds minder met elkaar verbonden zijn. Er worden per jaar zo’n 135.000 egels overreden in het verkeer. Het is dus heel belangrijk dat wij ze een handje helpen!

Uiterlijk, leefgebied en voeding

Veel mensen weten een egel te herkennen aan zijn unieke stekelige uiterlijk. Wist je dat egels wel 7.000 tot 8.000 stekels kunnen hebben? Bij gevaar rollen ze zich op tot een bal en beschermen de stekels hen tegen potentiële roofdieren. Daarnaast kun je een egel herkennen aan zijn ronde vorm met een spitse snuit. Egels worden maximaal 1,5 kilo zwaar. Je zult egels vooral s nachts tegenkomen. Dan gaan ze op pad om rupsen, wormen en met name slakken te vangen. Ze kunnen soms wel 40 slakken per nacht eten, en zijn daarmee een welkome natuurlijke slakkenbestrijder om de planten in jouw tuin te beschermen! Nadat ze hun route hebben gelopen keren ze terug naar een veilig plekje waar ze de dag slapend doorbrengen. Ze slapen vaak onder een hoopje bladeren, wat takken of tussen bosjes. In de winter is het moeilijk om voldoende voedsel te vinden en daarom gaan ze van november/december tot april/mei in winterslaap.

Wat jij kunt doen

Egel gezien? Geef dit door aan de egel-hotline; zie het telefoonnummer hierboven. Als we weten waar de egels precies zitten, kunnen we de stad egelvriendelijker inrichten. Met jouw waarneming wordt direct iets gedaan.

Heb je een tuin? Maak je tuin dan egelvriendelijk! Dit doe je door:

Een poortje in je schutting te maken zodat egels makkelijk in en uit kunnen lopen. De Utrechtse Parkmakers hebben een handig werkplan voor het maken van egelpoortjes (klik om te openen). Met een praktische tip als je wél egels maar géén katten in je tuin wilt!
Een hoopje bladeren of takken te laten liggen zodat ze een veilige verstopplek hebben. Je kunt ook zorgen dat er genoeg beschutting is door bosjes te plaatsen of een egelhuisje te installeren.
Zorg voor voldoende voedsel. Trek insecten aan door planten te plaatsen die van nature ook in Nederland voorkomen, of zet wat kattenbrokjes weg (al kun je hier ook de kat van de buurman mee aantrekken). Zet ook een schaaltje water weg zodat de egels daarvan kunnen drinken.
Heb je een vijver? Geen probleem. Egels kunnen goed zwemmen. Zorg alleen wel dat er een loopplankje is waarmee de egels de vijver weer uit kunnen klimmen.

Vind je overdag een egel? Dat hoeft niet direct te betekenen dat de egel in nood is. Wees terughoudend met de egel uit de omgeving te halen. Bel de meest lokale wildopvang voor advies over wat je het beste kunt doen; samen kunnen jullie inschatten of de situatie voor de egel levensbedreigend is.

In samenwerking met

De egel-hotline is een project van Utrecht Natuurlijk in opdracht van de stadsecologen van de gemeente Utrecht. Het uiteindelijke doel is om zoveel mogelijk kennis te verzamelen over het leefgebied van de egels in de stad. Waar zitten ze? Waar niet? Waar worden ze doodgereden? Daarmee kunnen we de egel beter beschermen.

We werken samen met:

de wildopvang van Stichting Snorhaar: we krijgen informatie waar de opgevangen egels van Stichting Snorhaar gevonden zijn. We denken mee over geschikte plekken om weer gezonde egels vrij te laten. Heb je een zieke of gewonde egel gevonden? Stichting Snorhaar vangt zieke en gewonde egels op met als doel ze weer terug in de natuur te brengen.
de egel-route van buurtboswachterij Tolsteeg: de buurtboswachters van Tolsteeg werken aan een egelroute door poortjes in schuttingen te maken. Ze stimuleren mensen om waarnemingen door te geven en om hun tuinen egelvriendelijk in te richten.
de Parkmakers en Zusterparken Utrecht: een groenere stad is een egelvriendelijke stad. De Parkmakers hebben de egel als icoon uitgekozen voor hun werk. Ze werken samen met de egelroute van de buurtboswachterij Tolsteeg aan het verbeteren van het leefgebied voor egels in de stad.
… en met jou? Heb je ideeën om Utrechters enthousiast te maken over egels en hun leefgebied? We horen het graag!