Moestuinieren met school
Ieder kind in Utrecht een moestuin
Iedere Utrechter kan gemakkelijk kiezen voor gezond voedsel door een gezonde voedselomgeving te creëren die het Utrechters gemakkelijk maakt om gezonde en duurzame keuzes te maken.
Dit is de ambitie van de gemeente Utrecht in het kader van de Utrechtse Voedselagenda.
Om te bereiken dat in 2030 ieder kind op een Utrechtse basisschool zelfgekweekte groente heeft gegeten, hebben een aantal organisaties en initiatieven* in en rond Utrecht de handen ineengeslagen. Door samen te werken hopen we dit met elkaar te bereiken.
* Dit zijn nu Utrecht Natuurlijk, Jong Leren Eten, de Utrechtse Moestuincoaches en GrowWizzKid. Hoe meer samenwerkingspartners, hoe beter. Ben je leerkracht, schooldirecteur of bestuurder, beheerder van een stuk grond, betrokken bij een volkstuinvereniging, aanbieder van (voedsel)lessen en/of wil je graag op een of andere manier een bijdrage leveren aan het behalen van deze uitdaging? Sluit je dan bij ons aan. We werken graag met je samen om ons gemeenschappelijke doel te realiseren.
Waarom?
Kinderen die hun eigen voedsel gekweekt hebben blijken meer betrokken te zijn bij hun omgeving en maken (later) makkelijker gezonde en duurzame voedselkeuzes.
Naast dat kinderen gezond leren eten en ontdekken waar hun voedsel vandaan komt stimuleert moestuinieren op allerlei manieren ook de zintuiglijke, motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.
Hoe en wanneer?
Wanneer je met de moestuin bezig bent, hangt af van waar en hoe je tuiniert. Het mooist, maar ook het meest intensief, is het jaarrond moestuinieren. Dat kan het best als je het dicht bij school doet. Dit vergt wel het meeste onderhoud (ook in de zomervakantie!).
Je kunt er ook voor kiezen om het programma tot de zomervakantie te laten duren. Het gebruik van moestuinbakken kan het onderhoud een stuk makkelijker maken. Tuinier je op een andere plek? Dan heb je naast de lessen vaak geen omkijken naar het onderhoud. Je hebt dan wel je reistijd naar de plek.
“De landelijke Alliantie Schooltuinen zet zich in om elk kind
in de basisschooltijd toegang te geven tot een schooltuin.”
Waar?
Er zijn verschillende plekken waar leerlingen kunnen moestuinieren. Bij school of ergens anders. Beide hebben voor- en nadelen. Per school zal verschillend zijn wat de meest ideale situatie is. Denk aan de volgende mogelijkheden:
Op negen verschillende locaties van Utrecht Natuurlijk, verspreid over de stad, kunnen kinderen verschillende tuinlessen volgen. Zie hieronder bij Educatie.
Heb je geen ruimte op het schoolplein en is een tuin van Utrecht Natuurlijk te ver weg? Dan kan je nog steeds tuinieren. Er zijn dan verschillende mogelijkheden. Hieronder een aantal voorbeelden:
Samenwerken met een buurttuin
Basisschool De Kleine Vliegenier heeft een samenwerking met de Vliegentuin waar de leerlingen van groep 6 tuinieren.
Basisschool de Boemerang werkt samen met de Kloostertuin in Ondiep voor het schooltuinprogramma.
Samenwerken met een productietuin
Basisschool Bonifatius in Haarzuilens ligt op loopafstand van Moestuin de Haar, een zelfstandige productietuin. De school en de tuin hebben, in samenwerking met een moestuincoach, een lesprogramma op de moestuin gemaakt waar elke klas 6 keer per jaar op de tuin komt om mee te werken op de tuin, te planten, te oogsten, te proeven en te koken. De moestuin faciliteert de ruimte en de middelen. De moestuincoach verzorgt de lessen. De klas kan zo het moestuinieren ervaren en alle facetten op de tuin meemaken!
Samenwerken met een Volkstuin
Op verschillende Utrechtse volkstuincomplexen hebben basisscholen afspraken gemaakt over schooltuinieren op de volkstuin. Ervaren tuinders helpen de school en de kinderen bij het tuinieren.
Samenwerken met een speeltuin
Basisschool de Achtbaan heeft een moestuin bij de Bouwspeeltuin Voorn in de buurt.
Een schooltuin in de openbare ruimte
Basisschool De Twaalfruiter heeft afspraken gemaakt met de gemeente over het gebruik van een stuk grond naast de school voor hun tuinierprogramma.
Samenwerken met een echte boerderij
De Utrechtse Vrijeschool werkt samen met Boerderij de Zonnewijzer in Rhijnauwen in het kader van Boerderijschool.
Ga eens op verkenning in de buurt van je school om te kijken welke mogelijkheden er in jullie buurt zijn. Indien gewenst denken wij graag mee.
Op en rond de school kun je een eigen moestuin aanleggen. Dit kan een wat groter stuk van het schoolplein zijn maar je kunt ook heel overzichtelijk en eenvoudig beginnen met een paar vierkante meterbakken.
Utrechtse basisscholen kunnen met het materiaalproject ‘Moestuin bij School’ van Utrecht Natuurlijk gratis zaden bestellen.
Als buiten geen optie is kun je ook ín school voedsel verbouwen. Ga hiervoor naar GrowWizzKid. Een combinatie binnen-buiten is natuurlijk helemaal fantastisch.
Educatie
Er zijn heel veel educatieve mogelijkheden met en voor moestuinieren. Een greep uit de mogelijkheden in Utrecht:
Jong Leren eten heeft de voedsel en moestuinmogelijkheden voor de provincie Utrecht op een rij gezet. Bekijk het portaal van Jong Leren Eten Utrecht.
De Moestuincoaches zijn er om jouw onderwijsinstelling of organisatie in Utrecht te ondersteunen.
Scholen in de gemeente Utrecht kunnen gratis gebruik maken van het uitgebreide en diverse educatieprogramma dat Utrecht Natuurlijk aanbiedt. Bekijk hier het volledige programma. We lichten hier enkele moestuingerelateerde programma’s uit.
Vlogs
Bekijk hier inspirerende en informatieve moestuinvlogs van Utrecht Natuurlijk.
Lessen
Utrechtse scholen kunnen op de Utrecht Natuurlijk locaties de volgende tuinlessen volgen:
- Groep 1 en 2: Kabouterpad
- Groep 3 en 4: Tuinverkenners
- Groep 3 en 4: Buitengewone Bodembeestjes
- Groep 5 t/m 8: Groene Vingers
- Groep 5 t/m 8: Zaden en zo
Materiaalprojecten
- Groep 1 t/m 8: Moestuin bij School
- Groep 1 en 2: Liesje bloeit vlijtig
- Groep 3 en 4: Knollen, bollen, bloemen en soep
- Groep 5 en 6: Jungle op tafel
- Rupsen voor en vlinders na
Leskisten voor groep 1 t/m 8
- Ontdekken & Onderzoeken
- Bomen, bos, hout en papier
- Vogels
- Weer & Klimaat
Doe-het-zelf-projecten
- Groep 1 t/m 8: Moestuinpraatplaten
- Groep 1 t/m 8: Een pompoen, wat kun je er allemaal meedoen?
- Groep 5 en 6: Kiemen, groeien, bloeien
Om ín school aan de slag te gaan met de allernieuwste voedseltechnologieën ga je naar GrowWizzKid.nl. Binnen en buiten voedselkweken combineren is natuurlijk het allermooist.
Het lespakket De schooltuin: een jaar rond met je handen in de grond is ontwikkeld door IVN voor groep 4 tot en met 6 van het basisonderwijs. Het materiaal kan ook in de BSO gebruikt worden.
Meer over moestuinieren bij IVN? Klik hier.
Wie kan helpen?
Utrecht Natuurlijk
Een groen schoolplein. Hoe pak je dat aan?
Moestuincoaches
Vind een moestuincoach.
Jong Leren Eten
Bekijk Jong Leren Eten in de provincie Utrecht.
Financiële steun
Deelnemende organisaties in Utrecht
De volgende organisaties in Utrecht ondersteunen en leveren een bijdrage aan dit initiatief:
